HOŞGELDİNİZ

Yapım Laboratuvarı : Yapımcılık ile ilgili bilmek istediğiniz herşey...Zeynep Özbatur Atakan'ın gözlemleri, deneyimleri, paylaştıkları...

19 Mart 2014 Çarşamba

SİNEMA FİLMİ İÇİN ALTERNATİF FİNANS KAYNAĞI : KİTLESEL FONLAMA

Merhaba Sevgili Dostlar,

Sinema sektöründe profesyonel çalışmanın güzel yanlarından bir tanesi de, 'genç' bir sanat olup, her zaman yeniliklerle keşif yapacağınız bir alan olmasıdır. Zira dijitalleşme ve dijitalleşmenin görsel-işitsel alanda sağladığı olanaklar ile, film yapımında finansman sağlama, dağıtım ve pazarlama alanında fark yaratan uygulamalar yapabilme olanakları artıyor. ancak, bu olanaklar arttıkça işler daha kolaylaşmıyor, aksine 'fark yaratabilmek' önem kazanıyor. Pek çok alanda 'yaratıcılık' geliştirmeniz gerekiyor.

Dün, Aksanat'ta 'kitlesel fonlama' üzerine bir panelde konuşmacılardan biriydim. Elbette katılımcıların kafalarında pek çok soru işareti vardı. Bu tip toplantıların her zaman çok yararlı olacağını düşüyorum. 

Bu konu ve yaratıcı finansman modelleri hakkında yazacağım. Ancak, öncelikle kitlesel fonlama konusunun gelişimine bakalım. Bu konuda güzel ve açıklayıcı bir açıklamayı Radikal Gazetesi'nde Ece Çelik şu şekilde özetlemiş:


Kökü eskiye dayanan bir para toplama yöntemi olan kitlesel fonlama 2009 nisanında ABD’de kurulan web sitesi ‘kickstrarter.com’un popülerleşmesiyle iyice yayıldı.  Projenizi sunuyorsunuz, insanlardan katkı sunabilecekleri meblağlarda destek bekliyorsunuz. İhtiyacınız olan tutarı, belirlediğiniz zaman içerisinde toplayabilirseniz para sizin oluyor ve projeyi gerçekleştiriyorsunuz. Sistemi bu kadar ilgi çekici kılan bir diğer nokta, insanların kendi istedikleri projeleri destekleyerek bir nevi kendi seçimlerini yapmaları. Eğer bir müzik grubunun yükselmesini istiyorlarsa onu destekliyorlar ya da hoşlarına giden bir filmin çekimine katkıda bulunmuş oluyorlar. 

Nasıl fon toplayabilirsiniz? 
Diyelim ki aklınızda bir proje var. Film, klip, bilgisayar oyunu ya da iyi bir tasarım... Aklınızdakini gerçekleştirmek için paraya ihtiyacınız var ve kitlesel fonlama yöntemiyle maddi destek yaratmak istiyorsunuz. Yapmanız gerekenleri adım adım özetleyelim: 


1. Tanıtım videosu çekin : Projenizi anlatan bir video çekmelisiniz. Videonuz dikkat çekici olmalı çünkü bu projenize fon bulmanızı sağlayacak destekçilerinizi size yönlendirecek olan video. ‘Banktothefuture’, ‘projemefon’, ‘kickstarter’ gibi bir kitlesel fonlama sitesine girip videonuzu yüklüyorsunuz. 
2. Kendinizi tanıtın!: Kendinizi, geçmişinizi anlatan bir açıklama yazısı yazın. Kendinizden ve projeyle neleri amaçladığınızdan bahsedin. İkna, bu sistemin en önemli parçası. Kendinizi iyi ifade etmelisiniz. 


3. Para miktarını ve ne kadar sürede toplayacağınızı belirleyin:  Aklınızdaki fikir için ihtiyacınız olacak para miktarını belirleyin ve bu parayı ne kadar zamanda toplayabileceğinizle ilgili bir tahminde bulunun. 

4. Destekçilerinizi de mutlu edin:  Son yapmanız gereken, destekçilerinize destek miktarına göre ödül belirlemek. Örneğin projeniz bir bilgisayar oyunu ise “10 dolar gönderene oyunumu göndereceğim, 250 dolar göndereni oyunumda bir karakter olarak yaşatacağım” gibi küçük ödüller yaratın. Yapacağınız bir film projesi ise galaya davetiye vermek ya da filmin sonundaki teşekkür listesinde destekçinizin ismini yazmak gibi bir ödüller düşünebilirsiniz. 
5. Beklemeye koyulun:  Ödüllerinizi de belirledikten sonra tek yapmanız gereken beklemek ve projenizin yeterli desteği alıp alamadığını izlemek. 



Bu sistem aslında son derece özgür olabileceğiniz, kendinizi özgürce sunabileceğiniz bir sistem. Ancak hedefe ve beklentilerinizi gerçekçi koymalısınız. Zira, bu beklentiyi gerçekçi koyamazsanız, hayal kırıklığına uğramanız mümkün.

Sinema sektöründe, 'bağımsız film' ya da 'ana akım film' yapın, hedefinizi doğru ve gerçekçi olarak koymanız çok önemlidir

Bu çalışmayı sağlıklı gerçekleştirebilmek, sizin yaratıcılığınız ve işe hakimiyetinizle doğru orantılıdır. Yaratıcılığınızı gösterebilmek için çok yüksek paralara ihtiyaç yok. Ama yaratıcılığınızı gösterebilirseniz, yatırımcıları ikna edebilme ve yolunuzda sağlam adımlarla ilerleyebilme şansınız var. Bu nedenle kitlesel fonlama konusunu bir 'fırsat' olarak kullanabilirsiniz.

Dün yapılan panelde, bir kez daha anladım ki, bu konuda da iyi ve ilham verici örneklere ihtiyaç var. Zira, yurt içinde bu yol ile destek almış projeler var ama yurt dışındaki ilham verici örnekler henüz oluşmamış. Bu durumun oluşabilmesi için 'yapımcı' faktörü gerekiyor. Yapımcınız olsun ya da olmasın bir kez olsun projeye 'yapımcı gözü' ile bakabilmeniz gerekiyor. Bu nedenle sektörün gerçeklerini olumsuzluk olarak almak yerine, fırsat olarak görmenizi önereceğim. Hep söylediğim gibi ben 1998 yılında sinema sektörüne girdiğimde, şu anda konuştuğumuz hiçbir kavram yoktu. Ama ben bunu bir fırsat olarak görüp, olumsuzlukları olumluya çevirmenin yollarını aradım.

Bu nedenle 'kitlesel fonlama' konusunu önemsiyorum. Özellikle, genç sinemacı arkadaşlarımızın kitle ile projelerini buluşturacakları önemli bir fırsat olarak görüyorum. Zira, projelerini güzel bir sunum haline getirerek, bir ömür boyu sadık izleyicilerini bulabilecekleri bir ortama adım atabilirler, güç ve enerji alabilirler.

Önümüzdeki günlerde, bu konudaki tüm sitelerle görüşüp, size buradan gözlemlerimi aktaracağım.Yani bu alanda neler yapılabilinir, ben deneyimlerim ve belki yeni deneyeceğim projelerle görüp sizlerle paylaşacağım.

Hepinize umut dolu, projelerinizde olumlu gelişmelerle dolu bir gün dilerim.

17 Mart 2014 Pazartesi

SİNEMA FİLMİ YAPIMINDA STRATEJİK BÜTÇE NE ANLAMA GELİR?

İster yönetmen olun, ister senaryo yazarı ya da sinema alanında başka bir alanda çalışıyor olun, bütçe yapmanın mantığını bilmek, bütçe okumak ve anlamak sizin endüstri içinde en önemli ayrıcalıklarınızdan biri olacaktır. Zira, bu 'bütçe' kelimesinden hep korkulur ama 'bütçe' yapmayı bilmeden, bir endüstriye entegre olabilmek, üretebilmek çok mümkün değildir. Benim bu konuda değişmeyen bir düşüncem var ki, o da bu endüstride hangi alanda olursanız olun, hepsinde yaratıcı bir nokta bulacaksınız. Dolayısıyla 'bütçe' konusu teknik bir konu gibi gözükse de, aslında 'bütçe'yi yapan kişi açısından hem 'yaratıcı alan'ı çok iyi bilmesi gereken hem de 'bütçe' üzerinde yaratıcı ve iyi çalışan fikirler üretebilen kişi olmalıdır. Bütçe yapan kişinin aynı zamanda, projenin hedefini ve buna uygun yaratıcı düşüncelerle stratejisini yapan kişi olmalıdır. Dolayısıyla, bütçe hazırlamak da, bu alanda yaratıcı çalışmalardan biridir.

Hep yanlış algılanan durumlardan biri de sinema alanında 'bütçe' ile 'maliyet'in aynı anlama geldiğinin yanılsamasıdır. Bu birbirine çok yakın duran hatta pek çok konuda aynı duran kavram, sinema endüstrisinde farklı algılanmalıdır. Bu anlamda çeviriden Türkçe'ye gelen sinema terimlerinde uzun vadede 'bütçe' içerisindeki alt kavramları, sinema için yeniden düzenlemek gerekebilir. Ama bu tip teknik ayrıntılardan çok, işin mantığını irdelemek bizim için daha önemlidir.

Özetle, 'sinema filmi için bütçe yapmak' sadece rakamlardan oluşan bir şeylerin toplanıp, çıkarılması, çarpılması değildir. Genel bir bakış açısı gerektirir. Senaryoyu iyi anlamanız ve bütçeye özel ayrıştırmanız gerekir. Çalıştığınız ya da çalışacağınız yönetmen ile yapacağınız toplantılarda, bütçe stratejisini etkileyecek soruları, senaryo ve saha çalışması boyutlarıyla ele almanız gerekir.

Bütçe, bir filmin projelendirilmesi aşamasında hazırlanan, filmin hazırlanabilmesi için yapılan detaylı taslak çalışmasına denir.

Bütçenin hazırlanması, sinema filminin amaçlarına, hedeflerine ve işletme politikalarına uygun olarak işletme yönetimi tarafından yapılacak olan faaliyetleri ve sonuçları parasal ve sayısal olarak ifade eden raporların bir bütünüdür.

Bütçe konusunda pek çok yanlış algı söz konusudur. Bütçe genellikle maliyet ile karıştırılan bir konudur. Bu aslında bazı terimlerin yanlış algılanma ve kullanılması sonucunda oluşmuştur. Bu konunun yanlış anlaşılması, bu işi yapmak isteyen yeni sinema profesyonelleri için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.

Hedef konulduktan sonra buna bağlı olarak yapılan Bütçe-Finans Planı-Maliyet-Nakit Akışı, bir yapımcının yol haritasının baş elemanlarıdır. Bu nedenle, bu elemanları tek tek ele almak gerekmekte, aralarındaki ilişkiyi buna uygun biçimde oluşturmak gereklidir.

Bütçe, bir planlama faaliyeti olması sebebi ile planlamaya paralel olarak aşağıdaki aşamaları içermektedir:


  • Amaçların belirlenmesi: Yapılan planla ulaşılmak istenen hedef açıkça belirlenmiş olmalıdır. Film bütçelerinde amaçlar stratejik planlarda belirlenmiş olan hedeflere ulaştıracak adımlar olarak planlanmalıdır. Bu projenin sanatsal ve teknik kalitesini doğrudan ilgilendiren bir konudur.Burada yönetmenin çalışma metotları ve kriterleri esas alınır.

  • Amaçlara ulaştıracak varsayımları belirlenmesi: 
Organizasyonun tüm kısımlarındaki kapasiteler, iş gücü gibi iç etkenler ve finansal kanuni yükümlülükler, dış etkenlerin bütçe dönemindeki durumlarına ilişkin varsayımların belirlenmiş olması gereklidir. Sektörün ve endüstrinin kendi dinamikleri burada baz alınır.
Yapımcının kriterleri, iş politikası burada devreye girer.

  • Seçeneklerin karşılaştırılması: 
Bir sonraki aşamada hazırlanmış olan taslak bütçeler üzerinde daha önceden yapılmış olan varsayımlarım çeşitli alternatiflerini içeren bütçelerle senaryo analizleri yapılmalıdır.
Senaryo üzerinde çalışılarak, bütçeyi arttıran ya da azaltan faktörlerin belirlenmesi ve bunların ışığında tekrar gözden geçirilmelidir. Bu aşama yapımcı ve yönetmenin, projeyi birlikte ele aldıkları bir aşamadır.


  • Seçenekler arasından en uygun olanın belirlenmesi:
Bu aşamada bir önceki aşamada hazırlanan bütçelerden uygun olanı belirlenir. Filmin hedeflerine göre yapılan analitik çalışma sonunda bütçe netlik kazanır.

  • Bütçenin sunumu
Hazırlanan bütçenin, finans planı aşaması için hazırlanarak, yatırımcılara, 3.parti ortaklara, ortak yapımcılara, kamuya ait fon ve destek kurumlarına sunulmak üzere hazırlandığı aşamadır.


Bir sinema filmi bütçesi yaparken bu aşamaları göz önünde bulundurmak gereklidir. Aksi takdirde, yanlış hesap yapmak çok olası bir şeydir. 



Herkese kolay gelsin...